Η Διατροφή ως θεραπεία στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Ο Σακχαρώδης διαβήτης είναι μια διαταραχή του μεταβολισμού σε μακροθρεπτικά συστατικά, όπως είναι  των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών, η οποία προέρχεται από έλλειψη ινσουλίνης . Το κύριο χαρακτηριστικό της διαταραχής  είναι τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Υπάρχουν 4 κατηγορίες:

• Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1: Καταστροφή των β- κυττάρων και σ΄ αυτή εμφανίζεται πλήρη έλλειψη ινσουλίνης.
• Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: Δημιουργείται σταδιακή μείωση της λειτουργίας των β-κυττάρων και μειώνεται σταδιακά η έκκριση της ινσουλίνης.
• Άλλοι τύποι Σακχαρώδους διαβήτη: Προκύπτει από άλλα αίτια π.χ. γενετικές διαταραχές
• Σακχαρώδης διαβήτης κυήσεως : Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κύησης και σχετίζεται με τη διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων.

Η διατροφή είναι  το Α και το Ω στην πρόληψη και αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη.

Τι να προσέξεις;

Υδατάνθρακες: Η πρόσληψη υδατανθράκων μπορεί να κυμαίνεται από 45-55% της συνολικής  ενέργειας. Είναι αναγκαίο να καταναλώνει καθημερινά φρέσκα λαχανικά, φρούτα, όσπρια και δημητριακά ολικής  αλέσεως και λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα, δίνοντας έμφαση στον γλυκαιμικό έλεγχο.

Προσοχή! Τα άτομα που παίρνουν από το στόμα διαβητικά φάρμακα ή με ενέσιμη ινσουλίνη θα πρέπει να συνδυάζουν αντίστοιχα  το είδος, την ποσότητα και την ώρα λήψης των υδατανθράκων για αποφυγή υπογλυκαιμίας ή ακόμα και υπεργλυκαιμίας.

Φυτικές ίνες: Ενθαρρύνεται η κατανάλωση τροφών πλούσια σε φυτικές ίνες όπως λαχανικά, όσπρια , δημητριακά ολικής άλεσης. Η τακτική κατανάλωση λαχανικών σε κάθε γεύμα , φρούτων καθημερινά και οσπρίων εβδομαδιαίως  μπορεί να εξασφαλίσει την ελάχιστη ποσότητα φυτικών ινών που χρειάζεται ο οργανισμός.

Πρωτεΐνες: Σε ασθενείς που δε πάσχουν από νεφροπάθεια,  η πρόσληψη των πρωτεϊνών μπορεί να κυμαίνεται 10-20% της συνολικής  προσλαμβανόμενης ενέργειας.

Λιπαρά: Η πρόσληψη λίπος διατροφικά δε  μπορεί να είναι πάνω από 35% της συνολικής  ενέργειας. Θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση κορεσμένων και trans λιπαρών και να ενθαρρύνεται η κατανάλωση μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων όπως ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηροί καρποί.

Άλλα θρεπτικά συστατικά: Είναι αναγκαία η καθημερινή κατανάλωση φυσικών τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικά, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες  όπως είναι τα λαχανικά και τα φρούτα, οι ωμοί ξηροί καρποί, το σουσάμι, κ.α.

Αλκοόλ: Συστήνεται η μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος (1 ποτήρι /ημέρα για τις γυναίκες και 2 ποτήρια/ημέρα για τους άνδρες) για όσους επιθυμούν να πίνουν αλκοόλ. Καλό είναι, τα οινοπνευματώδη ποτά (π.χ. κρασί) να καταναλώνονται μαζί με ένα γεύμα που να περιλαμβάνει υδατάνθρακες , λόγω του κινδύνου εμφάνισης υπογλυκαιμίας.

Γλυκαντικές ουσίες: Είναι μη θερμιδικές και παράλληλα ασφαλείς, συστήνεται να χρησιμοποιούν ασπαρτάμη, σακχαρίνη, ακεσουλφαμικό κάλιο, σουκραλόζη, σορβιτόλη, μαλτιτόλη, στεβιόλη, κ.α. Προσοχή στην φρουκτόζη έχει την ίδια θερμιδική απόδοση με τη σακχαρόζη την κοινή ζάχαρη. Στην αρχή δεν απαιτείται η παρουσία ινσουλίνης στη συνέχεια όμως εισέρχεται στη γλυκολιτική οδό, όπου είναι αναγκαία η παρουσία ινσουλίνης.

Άσκηση: Η άσκηση συμμετέχει στη ρύθμιση του σακχάρου, στη μείωση εμφάνισης νοσήματος της καρδιάς, στον έλεγχο του σωματικού βάρους, βελτιώνοντας  παράλληλα  την ποιότητα ζωής. Θα πρέπει το πρόγραμμα άσκησης να ξεκινάει σταδιακά τόσο σε ένταση όσο και στη διάρκεια. Συστάσεις αναφέρουν, η πραγματοποίηση άσκησης τουλάχιστον 3 φορές/εβδομάδα  μέτριας έως έντονης  άσκησης βοηθά  άμεσα στην καλή ρύθμιση του σακχάρου.

Σωματικό βάρος: Σημαντικό είναι και το βάρος σώματος του νοσούντος που θα πρέπει να είναι σε φυσιολογικά όρια. Σε περίπτωση χαμηλού ή αυξημένου σωματικού βάρους να επιτευχθεί απώλεια αυτού και να μην ανακτηθεί στο πέρασμα του χρόνου.

Βιβλιογραφία: Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση του διαβητικού ασθενούς, 2022